Vải Rayon là gì? Phân loại, ưu – nhược điểm & ứng dụng

Th8 01, 2025

Chia sẻ:

Rayon là gì? Đây là một loại vải nhân tạo được tạo ra từ cellulose tự nhiên, thường có độ mềm mại và thấm hút tốt, mang lại cảm giác thoải mái cho người mặc. Nhờ đặc tính gần giống với sợi tự nhiên như cotton hay lụa, rayon ngày càng được ưa chuộng trong ngành thời trang và nội thất hiện đại. Cùng theo dõi bài viết để hiểu rõ hơn về đặc điểm cũng như ứng dụng của loại vải này!

Rayon là gì? Nguồn gốc và quá trình sản xuất

Rayon là một trong những chất liệu vải được ứng dụng rộng rãi trong ngành thời trang hiện đại. Để hiểu rõ hơn về vải Rayon, hãy cùng khám phá chi tiết về khái niệm, lịch sử hình thành và quy trình sản xuất loại vải đặc biệt này.

Vải Rayon là gì?

Vải Rayon là loại vải bán tổng hợp được sản xuất từ cellulose – thành phần có trong bột gỗ hoặc các loại thực vật. Dù có nguồn gốc tự nhiên, nhưng quá trình sản xuất rayon lại sử dụng thêm các hóa chất để chuyển hóa cellulose thành sợi vải, vì vậy Rayon được xếp vào nhóm sợi bán tổng hợp. Rayon nổi bật nhờ sự mềm mại, nhẹ, thấm hút tốt, bề mặt mịn màng và khả năng biến đổi linh hoạt, phù hợp với nhiều loại trang phục khác nhau.

Nguồn gốc của vải Rayon

Rayon được phát minh vào năm 1846, xuất phát từ nhu cầu tìm kiếm vật liệu thay thế lụa tự nhiên khi ngành tơ tằm Pháp gặp khủng hoảng. Nhà khoa học Louis Pasteur cùng Bá tước Hilaire de Chardonnet đã nghiên cứu và phát triển thành công sợi tơ nhân tạo từ cellulose vào năm 1885.

Đến năm 1911, sợi vải Rayon bắt đầu được sản xuất tại Hoa Kỳ và nhanh chóng trở thành lựa chọn phổ biến nhờ giá thành hợp lý và đặc tính gần giống lụa. Đến năm 1925, loại sợi này chính thức được đặt tên là “rayon”.

Quy trình sản xuất vải Rayon

Quy trình sản xuất vải Rayon diễn ra qua nhiều công đoạn chặt chẽ, từ việc chiết xuất cellulose đến tạo thành sợi vải hoàn chỉnh:

Chuẩn bị nguyên liệu: Cellulose được chiết xuất chủ yếu từ bột gỗ hoặc các nguồn thực vật tự nhiên.
Xử lý cellulose: Bột gỗ được ngâm trong dung dịch natri hydroxit để tạo thành cellulose kiềm, sau đó được nghiền nhỏ và ủ trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm thích hợp từ 2-3 ngày.
Tạo dung dịch viscose: Cellulose kiềm được trộn với carbon disulfide tạo thành natri cellulose xanthate, sau đó hòa tan trong dung dịch kiềm đậm đặc để tạo thành dung dịch viscose nhớt.
Kéo sợi: Dung dịch viscose được lọc kỹ, sau đó ép qua các lỗ nhỏ vào bồn chứa acid sulfuric để tái sinh cellulose, hình thành các sợi rayon.
Xử lý hoàn thiện: Sợi Rayon được kéo dãn, rửa sạch, xử lý hóa chất để tăng độ bền, sau đó dệt thành vải thành phẩm.

Nhờ quy trình sản xuất này, vải Rayon vừa giữ được đặc tính tự nhiên của cellulose, vừa có thể điều chỉnh tính chất theo nhu cầu sử dụng, đáp ứng đa dạng mục đích trong ngành dệt may hiện đại.

Phân loại vải Rayon

Vải Rayon là gì? Được phân thành những loại nào? Dưới đây là ba dòng vải Rayon nổi bật nhất trên thị trường: Rayon Viscose, Rayon Lyocell và Modal Rayon. Mỗi loại đều sở hữu những đặc điểm riêng biệt, đáp ứng đa dạng nhu cầu của người tiêu dùng hiện đại.

Vải Rayon Viscose

Rayon Viscose là loại vải được sử dụng rộng rãi nhất trong các dòng Rayon nhờ giá thành hợp lý, mềm mại, thấm hút mồ hôi tốt và thoáng khí. Được sản xuất chủ yếu từ cellulose của bột gỗ, viscose có cấu trúc sợi tương tự sáp ong, dễ dàng kết hợp với các loại vải khác như cotton, taffeta hoặc nhung.

Vải Viscose thường được ứng dụng để may trang phục mùa hè, váy đầm, đồ đi biển nhờ cảm giác mát mẻ và nhẹ nhàng. Tuy nhiên, viscose có nhược điểm là dễ nhăn, co rút khi giặt và độ bền ướt không cao.

Rayon Viscose có khả năng thấm hút mồ hôi tốt

Vải Rayon Lyocell

Lyocell (còn gọi là Tencel) là loại vải Rayon cao cấp, nổi bật với quy trình sản xuất thân thiện môi trường, sử dụng dung môi không độc hại và công nghệ khép kín. Nguyên liệu chính là cellulose từ gỗ bạch đàn, tre hoặc sồi. Lyocell nổi tiếng với khả năng phân hủy sinh học, kháng khuẩn, thấm hút tốt, mềm mại và ít nhăn.

Chất liệu này thường được dùng trong các sản phẩm cao cấp như đồ lót, váy, áo sơ mi, chăn ga gối và các sản phẩm thân thiện môi trường. Giá thành của Lyocell thường cao hơn các loại Rayon khác do quy trình sản xuất hiện đại và nguyên liệu đắt đỏ.

Lyocell là loại vải Rayon cao cấp, mềm mại, ít nhăn

Vải Modal Rayon

Modal cũng là một biến thể của sợi vải Rayon, được sản xuất từ cellulose của cây sồi hoặc bạch dương. Điểm nổi bật của Modal là độ bền cao, mềm mại, sáng bóng và khả năng chống nhăn tốt hơn Viscose. Modal thường được pha trộn với cotton hoặc spandex để tăng độ co giãn, giữ form và nâng cao sự thoải mái cho người mặc.

Loại vải này rất được ưa chuộng trong sản xuất đồ lót, đồ ngủ, khăn mặt và các sản phẩm gia đình cao cấp. Tuy nhiên, Modal có thể xuất hiện các sợi lông tơ nhỏ trên bề mặt sau thời gian sử dụng và giá thành thường cao hơn Viscose truyền thống.

Vải Modal Rayon có độ co giãn tốt, thoáng khí

Ưu – Nhược điểm của vải Rayon

Ưu – Nhược điểm của vải Rayon là gì? Cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây!

Ưu điểm

Mềm mại, mịn màng: Bề mặt vải rayon rất mềm, mịn, tạo cảm giác dễ chịu khi tiếp xúc với da, gần giống với lụa hoặc cotton cao cấp.
Thoáng khí, mát mẻ: Rayon có khả năng thoáng khí tốt, không giữ nhiệt, phù hợp với thời tiết nóng ẩm hoặc mùa hè.
Thấm hút tốt: Khả năng hút ẩm vượt trội, thấm hút mồ hôi tốt hơn cả cotton, giúp người mặc luôn cảm thấy khô thoáng.
Độ rũ tự nhiên: Sợi rayon có độ rũ tốt, vải rủ mềm, tạo form dáng đẹp cho trang phục, đặc biệt là váy, đầm hoặc rèm cửa.
Dễ nhuộm màu: Vải rayon rất dễ nhuộm, giữ màu tốt, đa dạng về màu sắc và hoa văn.
Giá thành phải chăng: So với các loại vải tự nhiên cao cấp như lụa, rayon có mức giá hợp lý hơn, phù hợp nhiều đối tượng khách hàng.
Dễ phối hợp: Có thể pha trộn với các loại sợi khác như cotton, polyester, linen để tăng thêm đặc tính nổi bật cho sản phẩm.
An toàn cho da: Được làm từ cellulose tự nhiên, ít gây kích ứng, an toàn cho người sử dụng.

Vải Rayon thoáng khí, thấm hút tốt, dễ nhuộm màu

Nhược điểm

Dễ nhăn, mất form: Rayon rất dễ bị nhăn, mất dáng nếu không được bảo quản, giặt ủi đúng cách.
Kém bền khi ướt: Khi ướt, sợi rayon yếu đi rõ rệt, dễ bị giãn, rách hoặc mất form so với khi khô.
Dễ bị co rút: Nếu giặt ở nhiệt độ cao hoặc sấy mạnh, vải rayon có thể bị co lại đáng kể, gây mất thẩm mỹ cho sản phẩm.
Dễ bị ẩm mốc: Rayon hấp thụ ẩm tốt nên nếu không được phơi khô kỹ hoặc bảo quản nơi ẩm thấp, vải dễ bị nấm mốc, xuất hiện mùi khó chịu.
Khó bảo quản: Đòi hỏi chăm sóc kỹ lưỡng, không nên giặt mạnh, không phơi trực tiếp dưới nắng gắt để tránh bạc màu, mất form.
Độ bền không cao: So với các loại sợi tổng hợp khác, rayon có độ bền thấp hơn, dễ bị mài mòn hoặc cháy khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.

Ứng dụng thực tế của chất liệu vải Rayon

Nhờ đặc tính mềm mại, thấm hút tốt và dễ nhuộm màu, vải rayon không chỉ xuất hiện phổ biến trong ngành thời trang mà còn có mặt ở lĩnh vực nội thất và nhiều ngành công nghiệp khác.

Trong ngành thời trang

Vải rayon được đánh giá cao nhờ cảm giác mềm mại, thoáng khí và khả năng thấm hút mồ hôi vượt trội. Điều này giúp rayon trở thành lựa chọn lý tưởng cho nhiều loại trang phục như:

Áo sơ mi, áo thun: Rayon mang lại cảm giác nhẹ nhàng, dễ chịu, phù hợp cho cả môi trường công sở lẫn trang phục thường ngày. Đặc biệt, áo sơ mi rayon rất được ưa chuộng nhờ khả năng giữ form dáng và tạo vẻ thanh lịch.
Đầm, váy, quần: Độ rũ tự nhiên và bề mặt mịn màng giúp các sản phẩm như đầm, váy, quần từ vải Rayon luôn mềm mại, tôn dáng và dễ phối đồ. Vải cũng rất phù hợp cho trang phục mùa hè, đồ đi biển nhờ sự mát mẻ, đa dạng màu sắc, hoa văn.
Đồ thể thao, đồ ngủ, đồ lót: Khả năng thấm hút tốt và mềm mại khiến Rayon trở thành lựa chọn hàng đầu cho các sản phẩm cần sự thoải mái, thoáng khí như đồ ngủ, đồ lót, quần áo thể thao.
Khăn choàng, cà vạt: Sợi Rayon còn được ứng dụng trong các phụ kiện như khăn choàng, cà vạt nhờ khả năng nhuộm màu sống động, bề mặt bóng bẩy.

Vải Rayon được ứng dụng trong may mặc quần áo

Trong ngành nội thất

Không chỉ dừng lại ở thời trang, Rayon còn góp mặt trong nhiều sản phẩm nội thất nhờ tính thẩm mỹ và sự tiện dụng:

Rèm cửa, vải bọc sofa: Rayon được sử dụng để sản xuất rèm cửa, vải bọc sofa nhờ khả năng giữ màu tốt, bề mặt bóng mịn và đa dạng về hoa văn, giúp không gian sống thêm phần sang trọng, hiện đại.
Chăn ga, gối đệm: Sự mềm mại, thoáng khí và khả năng hút ẩm giúp các sản phẩm chăn ga, vỏ gối, drap trải giường từ Rayon mang lại cảm giác dễ chịu, mát mẻ cho người dùng.
Khăn tắm, khăn trải bàn: Rayon cũng được dùng để sản xuất khăn tắm, khăn trải bàn nhờ đặc tính nhẹ, thấm hút tốt và dễ vệ sinh.

Ứng dụng khác

Bên cạnh thời trang và nội thất, rayon còn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhờ tính linh hoạt và khả năng thấm hút vượt trội:

Đồ y tế: Rayon là nguyên liệu quan trọng để sản xuất băng gạc, khẩu trang, quần áo phẫu thuật và các sản phẩm y tế dùng một lần. Đặc tính thấm hút, mềm mại và an toàn cho da khiến Rayon phù hợp cho các sản phẩm chăm sóc sức khỏe.
Vải không dệt: Sợi Rayon còn được sử dụng để sản xuất vải không dệt trong các sản phẩm như bỉm, băng vệ sinh, khăn lau, tã lót nhờ khả năng thấm hút tốt, mềm mại và thân thiện với môi trường.
Công nghiệp: Ngoài ra, Rayon còn được dùng làm lốp xe ô tô, vật liệu cách âm, giấy lọc và một số vật liệu kỹ thuật khác nhờ tính bền dai và khả năng chịu lực tốt.

Cách bảo quản và sử dụng vải Rayon hiệu quả

Ngoài việc tìm hiểu vải Rayon là gì, bạn cũng cần nắm được cách bảo quản và sử dụng loại vải này hiệu quả, bền đẹp. Theo đó, Rayon là loại vải khá “khó chiều” trong việc chăm sóc. Nếu không biết cách giặt, phơi và bảo quản đúng, sản phẩm từ Rayon rất dễ bị nhăn, co rút hoặc mất form dáng.

Hướng dẫn giặt và phơi vải Rayon

Kiểm tra nhãn mác trước khi giặt: Luôn đọc kỹ hướng dẫn trên nhãn sản phẩm để lựa chọn phương pháp giặt phù hợp. Nhiều loại Rayon được khuyến nghị giặt khô để đảm bảo độ bền và giữ dáng vải tốt nhất.
Ưu tiên giặt tay hoặc chế độ giặt nhẹ: Nếu giặt ướt, hãy chọn giặt tay hoặc chế độ giặt nhẹ trên máy, sử dụng nước lạnh hoặc nước ấm (không quá 30°C). Không vò, vắt mạnh để tránh làm sợi vải bị giãn hoặc biến dạng.
Dùng xà phòng dịu nhẹ: Tránh sử dụng chất tẩy rửa mạnh hoặc có tính kiềm cao vì dễ làm phai màu, hỏng cấu trúc sợi. Nên dùng xà phòng nhẹ hoặc dung dịch giặt dành riêng cho vải mỏng, tơ tằm.
Hấp thụ nước bằng khăn bông: Sau khi giặt, dùng khăn bông mềm thấm nước thay vì vắt xoắn, rồi trải phẳng hoặc treo lên móc để khô tự nhiên.
Phơi nơi thoáng mát, tránh nắng gắt: Không dùng máy sấy nhiệt độ cao vì dễ làm co rút vải. Nên phơi ở nơi râm mát, tránh ánh nắng trực tiếp để hạn chế phai màu và giữ form dáng sản phẩm.

Trang phục vải Rayon cần được phơi nơi thoáng mát, tránh nắng gắt

Lưu ý khi ủi và bảo quản sản phẩm Rayon

Ủi ở nhiệt độ thấp: Vải Rayon chịu nhiệt kém, nên chỉ ủi ở nhiệt độ thấp (tốt nhất dưới 120°C). Nếu có thể, hãy ủi khi vải còn hơi ẩm để dễ làm phẳng và tránh cháy xém.
Ủi mặt trái hoặc dùng khăn lót: Để bảo vệ bề mặt vải, nên lộn mặt trái khi ủi hoặc đặt một lớp khăn mỏng lên trên. Tránh ủi trực tiếp lên mặt phải để không làm bóng hoặc cháy vải.
Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát: Treo quần áo Rayon trên móc có vai rộng, tránh nhồi nhét trong tủ chật để hạn chế nhăn, nhão. Không cất ở nơi ẩm thấp vì vải dễ bị mốc, ám mùi khó chịu.
Tránh tiếp xúc hóa chất mạnh: Không dùng thuốc tẩy, không ngâm lâu trong xà phòng, tránh giặt chung với đồ màu đậm để hạn chế phai màu và giảm tuổi thọ vải.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ Rayon là gì, đặc điểm cũng như ứng dụng thực tế của loại vải này trong cuộc sống. Với sự kết hợp giữa tính thẩm mỹ và độ thoải mái, Rayon chắc chắn là lựa chọn đáng cân nhắc cho những ai yêu thích chất liệu mềm mại, thoáng mát và thân thiện với làn da.

ĐP Phương Thảo